Węzeł

Fundacja Lwów i Kresy Południowo-Wschodnie przez cały listopad 2023 r. świętuje 105 Rocznicę Odzyskania Niepodległości Polski. Z tego powodu, we współpracy z Instytutem Polskim w Wilnie, zorganizowała koncert „Muzyka II Rzeczpospolitej” oraz Wystawę „Wielcy Polacy”. Wydarzenie odbyło się w Pałacu Balińskich w Jaszunach. Na koncercie i wystawie zaszczycił swoją obecnością m.in. mer rejonu solecznickiego - Zdzisław Palewicz z małżonką, dyrektor Instytutu Polskiego i pierwszy radca Ambasady RP w Wilnie – Dorota Mamaj, ambasadorowa Joanna Radziwiłł oraz przedstawiciele rady rejonu solecznickiego.

Zespół  w składzie: Hanna Turonek, Karolina Matuszkiewicz, Marta Maślanka, Iwona Rapacz oraz Robert Siwak wykonali utwory muzyki narodów zamieszkujących II Rzeczpospolitą m.in. karaimską, huculską, białoruską, ukraińską, tatarską, ormiańską, żydowską, litewską i inne.

Koncertowi towarzyszyła Wystawa „Wielcy Polacy” prezentująca sylwetki Polaków, którzy mieli ogromny wpływ na rozwój cywilizacyjny świata. Zaprezentowano m.in. sylwetkę światowej sławy kompozytora i dyrygenta - Krzysztofa Pendereckiego, twórcy pierwszego aparatu do rejestracji i odtwarzania filmów – Kazimierza Prószyńskiego, wynalazcy kropli do oczu i propagatora zakraplacza – Lucjana Rydla, reżysera i scenarzysty filmowego - Krzysztofa Kieślowskiego, twórcy pierwszego przenośnego projektora filmowego - Zygmunta Lubszyńskiego, hollywoodzkiego reżysera filmowego i teatralnego Ryszarda Bolesławskiego, wynalazcy i konstruktora Józefa Bożka, wynalazcy, pioniera żeglugi podwodnej i lotnictwa Stefana Drzewieckiego, modelki i aktorki polskiego pochodzenia Lauren Bacall, pioniera techniki prądu trójfazowego Michała Doliwo-Dobrowolskiego, budowniczego mostów, dróg, linii kolejowych i portów na terenie Kanady - Kazimierza Gzowskiego, kompozytora współczesnej muzyki poważnej i religijnej Henryka Mikołaja Góreckiego, piosenkarki, tancerki i aktorki Anny Held.

Jaszuny leżą w rejonie solecznickim. W XV i XVI wiekach były królewskim dworem. U schyłku XVI w. dwór Jaszuny stał się własnością rodu Radziwiłłów. Od 1811 roku posiadłość Jaszuny należała do rodu Balińskich. W latach 1824 – 1827 wybudowano pałac, w którym odbył się listopadowy koncert „Muzyka II Rzeczypospolitej i miała miejsce wystawa „Wielcy Polacy”.

Rejon solecznicki znajduje się w południowo-wschodniej Litwie, w okręgu wileńskim. Rejon zamieszkuje ponad 30 tys. Polaków, co stanowi 80% jego ludności. Dane statystyczne wykazują w rejonie istnienie 280 zabytków kultury, wśród których jest m.in. 13 kościołów, dwie cerkwie, kaplice, zabudowania dawnych zespołów pałacowych i dworskich.

Wydarzenie zostało sfinansowane ze środków Kancelarii Prezesa Rady Ministrów w ramach konkursu Polonia i Polacy za Granicą 2023.